Strażacy od zawsze cechowali się męstwem, odwagą, hartem ducha czy umiejętnością pracy w trudnych i nieprzewidywalnych warunkach. Niestety, życie pokazuje, że nie każdy ma predyspozycje do długotrwałych działań gaśniczych czy pracy z osobami poszkodowanymi w wypadkach samochodowych. Mimo to wielu z nas od zawsze marzy aby dostać się do Ochotniczej Straży Pożarnej. OSP to nie od razu wyjazdy do akcji W pierwszej kolejności warto zaznaczyć, że dostanie się do OSP nie jest równoznaczne z założeniem munduru i wyjazdem do pierwszej lepszej akcji ratowniczo-gaśniczej. A przynajmniej nie od razu. Gdy kandydat przejdzie tzw. okres kandydacki musi w pierwszej kolejności odhaczyć badania lekarskie i odpowiednie przeszkolenie. Dopiero później zostanie dopuszczony do działań. Ponadto, przynależność do OSP mimo wielu wspólnych elementów, nie jest służbą w Państwowej Straży Pożarnej. Proces rekrutacji do PSP jest ściśle określony przepisami oraz wymaga odpowiednich predyspozycji od kandydata ( odpowiednią kondycję fizyczna, umiejętność pływania, brak lęku wysokości czy posiadanie szerokiej wiedzy pożarniczej), co często w OSP nie jest wymagane. Zobacz jak wygląda proces rekrutacyjny do służby w Państwowej Straży Pożarnej Jak dostać się do Ochotniczej Straży Pożarnej i czym jest okres kandydacki? Zacznijmy od tego, że nigdy nie wiemy jak lokalna jednostka nastawiona jest do nowych członków. Czy przyjmuje każdego kandydata z otwartymi rękami, czy wręcz przeciwnie. Warto poznać opinie od lokalnych mieszkańców czy rodziny o danej jednostce. 1. Czy w okolicy Twojego miejsca zamieszkania (lub pracy, szkoły) jest OSP? Jak chcesz dostać się do Ochotniczej Straży Pożarnej, to z punktu widzenia szybkiego dojazdu do remizy w czasie alarmu ważna jest lokalizacja jednostki. Jeśli w Twojej miejscowości jest więcej niż jedna OSP to udaj się do tej najbliższej. Jest duże prawdopodobieństwo, że możesz już znać któregoś ze strażaków, co często pomaga w przełamaniu pierwszych lodów. 2. Formalności... czas na dokumenty Na ręce jednego z członków zarządu (najczęściej jest to sekretarz lub naczelnik) złóż wypełnioną i podpisaną deklarację członkowską (niektóre jednostki posiadają swoje wzory dokumentów, więc sprawdź czy nie ma gotowego druku na stronie internetowej OSP). W tym momencie rozpoczyna się Twój okres kandydacki. 3. Okres kandydacki, czyli pokaż się z najlepszej strony Okres kandydacki w OSP to najlepszy czas, aby zaprezentować się z jak najlepszej strony. Swój zapał wykorzystaj najlepiej jak potrafisz. Zapoznaj się z wyposażeniem jednostki oraz obsługą sprzętu ratowniczo-gaśniczego jeszcze przed podejściem do szkolenia podstawowego, o którym za chwilę. Bywa, że w konkretnej jednostce organizowane są wyjazdy gospodarcze np. na pokazy do szkół, pikniki rodzinne czy inne aktywności o charakterze zbliżonym do wolontariatu. Udział w takich aktywnościach może skrócić Twój okres kandydacki. Po jakimś czasie zarząd i pozostali członkowie mogą uznać kandydata za wartościowego Strażaka i oficjalnie przyjąć go do jednostki. Mimo wszystko, nadal nie jest to równoznaczne z możliwością wyjazdów do akcji. W międzyczasie strażak może złożyć ślubowanie, np. podczas ważnego wydarzenia w jednostce (tj. Dzień Strażaka – obchodzony 4 maja, Spotkanie sprawozdawcze, Spotkanie sprawozdawczo-wyborcze lub inne ważne wydarzenie dla jednostki). 4. Co mówią przepisy? Zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby zostać dopuszczonym do działań ratowniczo-gaśniczych, koniecznym jest spełnienie trzech podstawowych warunków przez kandydata: kandydat musi mieć ukończone 18 lat i nie więcej niż 65 lat, kandydat musi przejść pomyślnie badania lekarskie u lekarza medycyny pracy, kandydat musi ukończyć szkolenie podstawowe strażaka ochotnika. 5. Badania lekarskie w Ochotniczej Straży Pożarnej Wykonanie badań zwykle zajmuje od jednego do (w skrajnych przypadkach) kilku dni. Jest to związane z koniecznością wykonania szeregu badań lekarskich i pomocniczych. W aktualnie obowiązującym rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie przeprowadzania okresowych bezpłatnych badań lekarskich członka ochotniczej straży pożarnej biorącego bezpośredni udział w działaniach ratowniczych wskazane jest, że należy odbyć konsultację: okulistyczną, laryngologiczną, neurologiczną. Ponadto często wymagane są konsultacje pomocnicze, w tym badanie psychologiczne, morfologia z rozmazem leukocytów + płytki krwi, glikemia na czczo, badanie ogólne moczu, GGTP (gamma-glutamylotranspeptydaza), spirometria. Jeśli brzmi to dla Ciebie jak bariera nie do przejścia, to już uspokajam. Skierowanie na badania oraz wskazówki dojazdu do miejsca wykonania badań otrzymasz od zarządu swojej jednostki. Badania opłacane są przez samorząd terytorialny (Urząd Gminy lub Miasta), więc nie zapłacisz za nie nawet złotówki. Zobacz treść rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 listopada 2009 r. ( 2009 nr 210 poz. 1627) 6. Szkolenie podstawowe Strażaków Ochotników Szkolenie podstawowe strażaka OSP w praktyce trwa nawet kilku miesięcy (najczęściej 2-3). Jest to związane z dużą ilością materiału do przyswojenia przez nowego Strażaka, zarówno teoretycznych jak i praktycznych. Ze względu na to, że jest to Ochotnicza Straż Pożarna, to szkolenia odbywają się zwykle w weekendy. Po szkoleniu podstawowym z otrzymanym zaświadczeniem należy udać się do Naczelnika oraz Sekretarza jednostki. Komora dymowa - Bieżnia ruchoma Na podstawie przedstawionego dokumentu Strażak zostanie włączony do Jednostki Operacyjno-Technicznej (JOT). Jest to ważne, gdyż tylko strażacy będący w JOT mogą brać udział w działaniach ratowniczo-gaśniczych. Warto podkreślić, że czynni strażacy OSP podlegają ubezpieczeniu od Następstw Nieszczęśliwych Wypadków (NNW). Co w przypadku gdy nie zaliczę szkolenia? W przypadku niezaliczenia szkolenia, zazwyczaj wystarczy poczekać na kolejny termin i przygotować się - tym razem porządnie - do egzaminu teoretycznego i praktycznego. Trzeba wziąć pod uwagę fakt, że powtórka szkolenia nie jest pozytywnie odbierana przez zarząd jednostki oraz Komendę Powiatową / Miejską PSP, która zwykle prowadzi takie szkolenie. Kierujący Działaniem Ratowniczym podczas akcji wysyłając strażaków do palącego się budynku jest przekonany o tym, że każdy zna swoje miejsce w zastępie i wie co należy do jego obowiązków. Nie poszło mi z badaniami? Co teraz? Jeśli problemem okazały się złe wyniki badań lekarskich to sytuacja nieco się komplikuje. Gdy problem jest niewielki i wystarczy kilka tygogni lub miesięcy na podratowanie zdrowia, to warto spróbować podejść do badań ponownie za jakiś czas. Lekarz medycyny pracy może również – w przypadku np. niepełnosprawności - całkowicie wykluczyć kandydata z udziału w działaniach ratowniczych. Mimo to, nadal możesz działać w Ochotniczej Straży Pożarnej. Jak nie ratowanie to co? Działania prewencyjne, kulturalne czy oświatowe również wchodzą w kompetencje członków OSP. Jedna z ostatnich nowelizacji ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej mówi, że na jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych nałożone zostały "nowe" zadania, organizowanie przedsięwzięć służących krzewieniu sportu i kultury fizycznej, organizowanie przedsięwzięć oświatowo-kulturalnych propagujących wiedzę i umiejętności w zakresie ochrony przeciwpożarowej, upowszechnianie i wspieranie form współdziałania między lokalnymi partnerami społecznymi, propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w wyniku pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. Oczywiście większość jednostek na długo przed wprowadzeniem tego zapisu na co dzień wykonywało takie zadania. Warto podkreślić, że te działania od 2019 roku corocznie mają być dofinansowywane z budżetu państwa kwotą do 5 000 złotych na jednostkę. W czasach epidemii koronawirusa wiele jednostek miało mniej wyjazdów niż zwykle, dlatego Strażacy poświęcali czas na działania kulturalne. Dobrym przykładem są Strażacy z OSP KSRG Niziny, którzy włączając się do akcji #zostanwdomu nagrali cover utworu Ronnie Ferrari - Ona by tak chciała. Widać zatem, że dostanie się do Ochotniczej Straży Pożarnej nie wiąże się tylko z bezpośrednim udziałem w akcjach ratowniczych. Czyli co, warto próbować dostać się do Ochotniczej Straży Pożarnej? Jeśli chciałabyś lub chciałbyś poświęcić swój prywatny czas na pomoc innym to nie ma chyba innej odpowiedzi niż: tak! Wiesz już jak możesz spróbować dostać się do Ochotniczej Straży Pożarnej, warto jednak przed złożeniem dokumentów do lokalnej jednostki porozmawiać ze strażakami, popytać o ich pierwsze akcje, nieprzespane noce, medale, odznaczenia, mokre lub zamarznięte mundury, godziny spędzone na szkoleniach, zawodach sportowo-pożarniczych czy w remizie pod cieknącym STARem. W artykule został opisany przykładowy proces dołączenia do OSP. Bywają też przypadki, gdy okres kandydacki jest zupełnie pomijany i strażak kierowany jest od razu na badania lekarskie i szkolenie podstawowe.